Các dạng nhận thức méo mó – Kết Luận Hấp Tấp

Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khỏe có tính cách tổng quát. Với các vấn đề cụ thể, chi tiết của từng bệnh nhân, xin liên lạc với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp. Nhiều thông tin thiết thực và bổ ích khác về sức khỏe cũng được phát trên đài Radio Chuyện Sáng Chủ Nhật ở vùng Orange County, California, vào mỗi sáng Chủ Nhật từ 6 đến 9 giờ, trong chương trình “Câu Chuyện Sức Khỏe Sáng Chủ Nhật.” Nhiều thông tin sức khỏe bổ ích khác cũng có thể tìm thấy trên các website nguyentranhoang.com và radiochuyensangchunhat.com. Quý vị có thể liên lạc bác sĩ qua email: [email protected] hoặc điện thoại (714) 531-7930.

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng

Suy nghĩ bị méo mó hay rối loạn nhận thức (cognitive distortions) là những mẫu suy nghĩ cường điệu không dựa trên sự thật. Điều này dẫn đến việc ta nhìn nhận những thứ một cách tiêu cực hơn so với thực tế.

Nói cách khác, rối loạn nhận thức là khi tâm trí của ta thuyết phục ta tin vào những điều tiêu cực không hoàn toàn đúng sự thật, về chính ta và thế giới xung quanh ta. 

Kết Luận Hấp Tấp (Jumping to Conclusions)

Kết Luận Hấp Tấp là một cụm từ mà chúng ta sử dụng để mô tả tình huống mà một người đưa ra quyết định hoặc giả định về một điều gì đó mà không có tất cả các sự kiện. Họ “nhảy” đến một kết luận – hoặc đưa ra một phán đoán hoặc quyết định – quá nhanh, mà không dành thời gian để xem xét tất cả các bằng chứng hoặc suy nghĩ qua tất cả các khả năng.

Có hai loại chính của Kết Luận Hấp Tấp:

-Đọc suy nghĩ: Đây là khi ta giả sử mình biết người khác đang nghĩ hoặc cảm thấy gì. Ví dụ, nếu ta bè của ta không trả lời tin nhắn của ta ngay lập tức, ta có thể nghĩ, “Cô ấy phải đang giận tôi” hoặc “cô ấy không muốn nói chuyện với tôi,” mà không xem xét các khả năng khác như cô ấy có thể bận rộn, pin điện thoại của cô ấy hết, hoặc cô ấy đơn giản là quên mất.

-Bói toán: Đây là khi ta dự đoán rằng mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ, mặc dù mình thực sự không biết điều gì sẽ xảy ra trong tương lai. Ví dụ, nếu có một bài thuyết trình lớn tại nơi làm việc, ta có thể nghĩ, “Tôi sẽ làm hỏng mọi thứ và mọi người sẽ cười vào mặt tôi.” Dự đoán này có thể làm ta cảm thấy lo lắng mặc dù chưa có bằng chứng nào cho thấy nó sẽ trở thành sự thật.

Trong cả hai loại Kết Luận Hấp Tấp, suy nghĩ của ta có thể khiến ta cảm thấy tồi tệ, ngay cả khi những suy nghĩ đó có thể không dựa trên thực tế. Đó giống như ta đang nhìn mọi thứ thông qua một ống kính chỉ cho mình thấy mặt tiêu cực của mọi thứ, và đó không phải là cách nhìn công bằng hoặc chính xác về thế giới.

Dưới đây là một số ví dụ về “đọc suy nghĩ”:

Trong mỗi tình huống này, người đó giả định rằng họ biết người khác đang nghĩ gì dựa trên thông tin rất hạn chế. Những giả định này thường nghiêng về phía tiêu cực, gây ra lo lắng hoặc stress không cần thiết. Việc nhớ rằng chúng ta không thể đọc được suy nghĩ của người khác sẽ hữu ích hơn.

Và thường thì việc giao tiếp và yêu cầu giải thích khi chúng ta không chắc chắn về những gì người khác đang nghĩ lại hữu ích hơn.