Chất tạo ngọt Erythritol có thể làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ

CLEVELAND, Ohio (NV) – Erythritol, chất thay thế đường phổ biến có trong các sản phẩm keto, thức ăn ngọt và thức uống ăn kiêng ít hoặc không có calorie có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ, theo một nghiên cứu mới.

Một nghiên cứu do Bệnh Viện Cleveland dẫn đầu, công bố trên tạp chí y khoa Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology hôm 8 Tháng Tám cho thấy erythritol khiến tiểu cầu trong máu hoạt động mạnh hơn, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, trong khi thực phẩm được tạo vị ngọt từ đường thì không gặp tình trạng tương tự, tờ USA Today đưa tin.

Nghiên cứu này có quy mô nhỏ – chỉ xem xét 20 bệnh nhân – đồng thời các khoa học gia không tham gia cho biết nhóm nghiên cứu nên cẩn thận khi giải thích kết quả trong tiến trình nghiên cứu.

Erythritol là chất thay thế đường không có calorie được dùng để tạo vị ngọt cho hàng trăm thức ăn, gồm có thỏi protein, sữa chua, bánh cookie và kem. Đây là chất có khả năng cô đặc tương tự như đường và là chất tạo ngọt chính trong chế độ ăn keto ít carbohydrate, nhiều chất béo. Năm 2001, Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm FDA xác định rằng erythritol “nhìn chung được công nhận là an toàn.”

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết những người tham gia nghiên cứu do Viện Y Tế Quốc Gia NIH tài trợ, được cho uống nước có đường erythritol, có dấu hiệu cho thấy tiểu cầu trong máu của họ được kích hoạt, còn những người uống nước có đường glucose không gặp phải tình trạng tương tự.

“Sau khi uống thức uống có đường erythritol, người ta có nguy cơ đông máu cao hơn và khả năng của tiểu cầu cũng thay đổi – và kết quả này xuất hiện ở tất cả những người tham gia nghiên cứu,” Bác Sĩ Stanley Hazen, bác sĩ tim mạch kiêm chủ tịch khoa học tim mạch và chuyển hóa thuộc Viện Nghiên Cứu Lerner trực thuộc Bệnh Viện Cleveland Clinic cho biết.

Các khám phá về erythritol kế thừa một nghiên cứu quy mô lớn hơn thực hiện năm 2023 cũng do Hazen dẫn đầu, trong đó chỉ ra rằng erythritol liên quan tới các vấn đề về tim mạch. Nghiên cứu năm ngoái thí nghiệm các mẫu máu từ hơn 1,100 người đã kiểm tra đánh giá rủi ro tim trong ba năm và theo dõi một nhóm khác gồm có hơn 2,100 bệnh nhân chưa từng phải đi cấp cứu. Nghiên cứu này chỉ ra rằng erythritol có thể làm gia tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ và tử vong. Nghiên cứu cũng phát giác ra rằng erythritol dẫn tới tình trạng cục máu đông xuất hiện trên những con chuột ăn chất tạo ngọt này.

Sau khi hoàn tất nghiên cứu năm 2023, Hazen cho biết người ta bắt đầu hỏi nhóm nghiên cứu rằng họ nên ăn hoặc uống loại chất tạo ngọt nào thế cho erythritol. Nhóm nghiên cứu của Hazen muốn so sánh nguy cơ đông máu đến từ những người tiêu thụ dùng thức uống được làm ngọt bằng erythritol hoặc đường.

Nhóm nghiên cứu mời gọi 20 người không hút thuốc có sức khỏe thận bình thường và chưa từng bị bệnh tim, huyết áp cao hoặc tiểu đường. Sau một đêm nhịn ăn, những người tham gia được xét nghiệm máu trước và 30 phút sau khi họ uống nước có 30 gram glucose hoặc erythritol. Các nhà nghiên cứu cho biết hàm lượng nêu trên tương đương với hàm lượng chất ngọt có trong một loại soda có đường erythritol hoặc một cái bánh nướng xốp và bằng hàm lượng tiêu thụ hàng ngày dựa trên một cuộc khảo sát quốc gia năm 2014 và hồ sơ của FDA.

Trung bình, những người tham gia nghiên cứu uống nước có đường cho ra mức erythritol tăng hơn 1,000 lần so với mức trước khi tiêu thụ. Nghiên cứu cũng ghi nhận rằng những người tham gia cho thấy tiến trình hình thành cục máu đông gia tăng đáng kể sau khi tiêu thụ erythritol. Các thành viên trong nhóm uống nước có glucose thì không xuất hiện tình trạng tương tự.

Nghiên cứu mới không nêu rõ trong bao lâu thì người tiêu thụ có thể phải đối diện với nguy cơ đông máu cao hơn sau khi ăn thức ăn hoặc thức uống có chất thay thế đường.

Thay vì erythritol, Hazen khuyên người tiêu thụ nên dùng hàm lượng chất tạo ngọt thiên nhiên vừa phải có đường, glucose, mật ong hay trái cây. Chất ngọt thiên nhiên không khiến người tiêu thụ có nguy cơ đông máu cao hơn, “còn với erythritol thì chúng tôi nghĩ rằng điều đó sẽ xảy ra trong vài ngày sau khi uống,” Hazen nói.

Các khoa học gia không tham gia vào nghiên cứu cho biết người tiêu thụ không nên lo lắng về những khám phá mới.

Alice H. Lichtenstein, giáo sư kiêm giám đốc phòng thí nghiệm dinh dưỡng tim mạch thuộc đại học Tufts University tọa lạc tại Boston khuyên công chúng nên uống nước lọc và nước khoáng đồng thời hạn chế tiêu thụ thức ăn hoặc thức uống chứa nhiều đường hay chất tạo ngọt.

Các tổ chức trong ngành thực phẩm chỉ trích nghiên cứu của Cleveland Clinic, chỉ ra số lượng người tham gia hạn chế và hàm lượng erythritol do những người tham gia tiêu thụ.

Mười người tham gia nghiên cứu được dùng hàm lượng erythritol nhiều gấp hai tới ba lần hàm lượng thường thấy trong thức uống 8 hoặc 16 ounce (250 tới 473 millimeter) bán tại Hoa Kỳ, Carla Saunders, chủ tịch Hội Đồng Kiểm Soát Calorie, tổ chức đại diện cho ngành thực phẩm và thức uống ít và giảm calorie, cho biết.

Hơn 250 nhà sản xuất thực phẩm và thức uống sử dụng erythritol làm chất tạo ngọt trong thức uống có cồn, thức ăn nhẹ, thức ăn cho thú nuôi cũng như thuốc viên bổ trợ, Hội Đồng Kiểm Soát Calorie cho biết. (TTHN)